Erteleme Döngüsü: “Yarın Başlarım” Tuzağından Çıkış Yolları
- Derya Delibas
- 26 Eki
- 2 dakikada okunur
Ertelemek…
Herkesin hayatında en az bir kez karşılaştığı, kontrolü ele aldığında ise motivasyonumuzu adeta eriten görünmez bir döngü. Öğrenciler için bu döngü; sınavlara hazırlanırken, ödev teslimlerinde, konu tekrarlarında ya da günlük planlamalarda kendini sık sık gösteriyor.
Peki neden öğrenciler "yarın başlarım" diyerek bugünü kaçırıyor?
Ertelemenin Psikolojik Arka Planı
Erteleme, tembellikten çok daha fazlasıdır. Çoğu zaman;
Başaramama korkusu
Mükemmeliyetçilik
Aşırı baskı
Belirsizlik
Zaman yönetimi eksikliği gibi sebeplerin zihnimizde oluşturduğu ağırlık nedeniyle ortaya çıkar.
Beyin tehdit algıladığı durumdan uzak durma eğilimindedir. Ders çalışmak, sınava hazırlanmak ve yeni alışkanlık kazanmak beyin için bir stres kaynağı olabilir. Bu yüzden “şimdi değil”, “az sonra”, “yarın başlarım” gibi bahaneler üretmek, beynin kendini koruma şeklidir.
Küçük Gecikmeler Büyük Kayıplara Dönüşür
“Bugün çalışmasam ne olur ki?” diye düşünmek, kısa vadede hafifletici bir etki yaratır.Ama uzun vadede:
Biriken konular,
Artan stres,
Çöküş hissi,
Kendine güvensizlik olarak geri döner. Ve öğrenci, fark etmeden bir kısır döngüye sıkışır.
Ertelemenin Döngüsü Nasıl İşler?
Zamanı var sanma
Başlamayı geciktirme
Vicdan rahatsızlığı
Stres artışı
Motivasyonun azalması
Yeniden erteleme
Bu döngü kırılmadıkça ilerleme de mümkün olmaz.
Peki Bu Döngü Nasıl Kırılır?
İşte Etkili Çıkış Yolları
1. 5 Dakika Kuralını Uygula
Başlamak en zor kısmıdır.“5 dakika yapıp bırakacağım” diyerek başla. Çoğu öğrenci başladıktan sonra devam eder.
2. Görevleri Böl: Büyük hedef → küçük adımlar
Matematik tekrar edeceğim yerine,
15 soru problem
10 soru fonksiyon
20 soru deneme gibi ölçülebilir küçük hedefler.
3. Telefonu Uzaklaştır
Telefon, en büyük erteleme tetikleyicisidir. Sadece ders anında dışarıda olsun.
4. Pomodoro Tekniği Kullan
25 dakika ders → 5 dakika mola.Zihin yorulmaz, verim artar.
5. Kendini Ödüllendir
Küçük başarılar, büyük motivasyon getirir.Çalışma sonunda sevdiğin bir aktivite ödül olsun.
6. Sorumluluk Partneri Seç
Arkadaşın ya da koçun ile birlikte plan yap.Takip edildiğini bilmek, ertelemenin önüne geçer.
7. Fiziksel Çalışma Alanı Oluştur
Düzenli bir masa, zihni “şimdi çalışma zamanı” moduna sokar.
Erteleme = Duygu Yönetimi
Öğrencilerin çoğu, erteledikleri için kendilerini suçlar.Oysa erteleme; bir duygu yönetimi zorluğudur.Kaygı, korku, belirsizlik duygularını doğru yönetemeyen öğrenci, kaçış davranışı sergiler.
İşte burada öğrenci koçluğu devreye girer.
Öğrenci Koçu Bu Süreçte Ne Yapar?
Bir öğrenci koçu;
Bütüncül bir plan oluşturur,
Öğrencinin duygu yönetimini destekler,
Hedefi öğrencinin zihin yapısına göre şekillendirir,
Düzenli takip ile ertelemeye izin vermez,
Sorumluluk bilincini kalıcı hale getirir.
Bu destek, öğrencinin “yarın başlarım” demesini “şimdi başlıyorum”a dönüştürür.
Sonuç: Mükemmeli Bekleme, Başla!